Pomimo swojej nazwy, depresja atypowa jest jednym z częstszych rodzajów depresji, dotykającym od 16-25% osób cierpiących na tę chorobę. Ponieważ objawy różnią się od tych w klasycznej depresji, jest ona często błędnie diagnozowana.
Depresja atypowa vs klasyczna – 5 różnic
Omawiana postać depresji odróżnia się od typowej postaci tej choroby kilkoma cechami. Z tego powodu jest ona trudna w prawidłowym zdiagnozowaniu. Cechy charakterystyczne depresji atypowej to:
- Reaktywność nastroju – Na ogół obniżony nastrój podnosi się w odpowiedzi na przyjemne zdarzenia. To zasadniczy i konieczny warunek do postawienia diagnozy;
- Wzmożony apetyt – Zamiast utraty apetytu, chorzy na depresję atypową mają skłonność do przejadania się, co w konsekwencji prowadzi do tycia. Dotyczy to 47% pacjentów z tym rozpoznaniem;
- Nadmierna senność – oznacza przesypianie min 10h przez co najmniej 3 dni w tygodniu. Osoby chore mogłyby przespać cały dzień. Nie doświadczają problemów z zasypianiem ani przedwczesnym wybudzaniem się;
- Uczucie zmęczenia lub ciężkości ciała – Zmęczenie jest objawem w każdym typie depresji. Jednak osoby z nietypową depresją często doświadczają „ołowianego paraliżu” – ciężkiego, ołowiowego uczucia w rękach lub nogach. Objaw ten zgłasza 47% chorych;
- Nadwrażliwość na odrzucenie w relacjach międzyludzkich – Prowadzi do istotnego zaburzenia funkcjonowania społecznego: burzliwego przebiegu intymnych związków, unikania ich w obawie przed odrzuceniem, niepodejmowania wielu działań w obawie przed krytyką. Symptom ten dotyczy aż 71% chorych.
Z uwagi na odmienne symptomy w depresji atypowej w porównaniu do depresji klasycznej, nazywana jest ona tzw. depresją odwróconą.
Przeczytaj też: Depresja lekooporna – 5 aktualnych faktów
Dane z badań. Co wiemy jeszcze o depresji atypowej?
Rozpowszechnienie depresji z cechami atypowymi ocenia się na około 4%, wśród osób z dużą depresją na 16-25%. W porównaniu z typowymi zaburzeniami depresyjnymi, ujawnia się ona we wcześniejszym wieku – poniżej 20 roku życia. Ma charakter przewlekły.
U pacjentów z rozpoznaniem depresji atypowej częściej niż w przypadku depresji klasycznej współwystępuje:
- Zespół lęku napadowego;
- Nadużywanie lub uzależnienie od alkoholu/narkotyków;
- zaburzenia somatyzacyjne;
- zaburzenia afektywne dwubiegunowe;
- depresja sezonowa.
Jak leczyć depresję o atypowym przebiegu?
Skoro zaburzenia depresyjne o atypowym przebiegu różnią się od klasycznej depresji, czy również w odmienny sposób się je leczy? W pewnym stopniu tak. Jak się okazuje, niektóre z tych samych metod leczenia, które działają w klasycznej depresji, są skuteczne też w depresji atypowej. Należą do nich m.in. farmakoterapia inhibitorami wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI), inhibitorami monoaminooksydazy (IMAO) i terapia poznawczo-behawioralna. Ta ostatnia wykazuje porównywalną skuteczność do leczenia farmakologicznego. Z kolei zaburzenie to nie reaguje na leczenie elektrowstrząsami oraz trójpierścieniowym lekiem przeciwdepresyjnym (imipraminą). Sposób leczenia farmakologicznego zależny jest też w znacznym stopniu od tego, czy występuje on w przebiegu zaburzenia afektywnego jednobiegunowego (inaczej depresja jednobiegunowa, ChAJ) czy też w przebiegu zaburzenia afektywnego dwubiegunowego (ChAD).
Także pełne wyleczenie jest bardziej prawdopodobne, gdy ten typ depresji zostanie prawidłowo zidentyfikowany i zostanie wdrożone odpowiednie leczenie.
Literatura
- Landowski J., Rudnik E. (2005). Depresja z objawami atypowymi. Psychiatria, tom 2, nr 3, s. 154–160.
- Olajossy-Hilkesberger L. (2007). Depresja atypowa – charakterystyka kliniczna. Psychiatria w praktyce ogólnolekarskiej, 7 (2), s. 66-74.
Jestem z pasji oraz zawodu psychologiem. Mój blog porusza kwestie zdrowia psychicznego i psychologii. Ponadto recenzuję książki psychologiczne oraz polecam filmy i seriale psychologiczne, więc znajdziesz tu sporo inspiracji. Na co dzień pracuję z osobami niepełnosprawnymi psychicznie i intelektualnie.