Czy w depresji można mieć urojenia?

Urojenia to objaw niekojarzony z depresją. Są przypisywane schizofrenii i zaburzeniom urojeniowym. Jednak również w przebiegu depresji mogą występować urojenia różnej treści. Depresję z urojeniami należy skonsultować z lekarzem psychiatrą – sama psychoterapia w takim przypadku nie jest wystarczająca. Nierzadko konieczna jest również hospitalizacja. Czego dotyczą urojenia w depresji?

Urojenia należą do objawów psychotycznych. Ich występowanie  wskazuje na ciężką postać choroby, która często wymaga hospitalizacji. Wbrew pozorom urojenia w depresji nie są rzadkością: szacuje się, że 20-25% chorych z dużą depresją ma objawy psychotyczne. Pacjent głęboko w nie wierzy i wcale nie uważa, aby były to sprawy dyskusyjne. Często treść jest tak absurdalna, że jest to wręcz uderzające, ale nierzadko zdarza się, że urojenia ubrane są w elegancką i wiarygodną formę – pacjent sam odczuwa potrzebę ich racjonalizowania (szczególnie dotyczy to osób bardzo inteligentnych). Depresja tego typu nazywana jest depresją psychotyczną.

Jakie mogą być urojenia w depresji?

Różne rodzaje urojeń mogą się one na siebie nakładać. Najczęściej występujące urojenia w depresji to:

• Urojenia zubożenia – Pacjent jest przekonany, że żyje na granicy ubóstwa, nie ma pieniędzy na podstawowe potrzeby lub, że czeka go katastrofa finansowa. Np.: „W domu nie ma nic do jedzenia”;
• Urojenia nihilistyczne – Przekonanie o nieistnieniu fragmentu ciała czy też całego człowieka lub świata, np. „Nie mogę jeść, bo nie mam przewodu pokarmowego”, „Nie mogę jeść, bo jedzenie się nie mieści”;
• Urojenia winy i kary – Pacjent jest przekonany, że dokonał jakiegoś zła i czeka go nieuchronnie kara, na którą zasługuje. Np.: „Jestem największym zbrodniarzem w historii świata”, „Skrzywdziłem wielu niewinnych ludzi”, „Skazałem bliskich na ogromne cierpienie”, „Zasługuję na karę śmierci”;
• Urojenia małej wartości – Pacjent ma skrajnie obniżone poczucie własnej wartości. Np.: „Sprawiam przykrość innym ludziom swoim istnieniem”, „Nie zasługuję ma to, by żyć”, „Nie zasługuję na spanie na łóżku”, „Nie zasługuję na to, by jeść”;
• Urojenia ksobne – Chory myśli, że znajduje się w centrum uwagi społeczeństwa i odnosi do siebie wszystkie (niezwiązane w rzeczywistości) działania innych osób; n.p.:”Inni ludzie widzą, że jestem chory”, „Obcy ludzie zwracają uwagę na mój zły wygląd”;
• Derealizacja i depersonalizacja – „Cały świat się zmienił”, „Jestem jak za grubą szybą”, „Jestem odłączony od mózgu”, „Moje ciało nie funkcjonuje”;
• Urojenia prześladowcze – „Inni zmawiają się przeciwko mnie z powodu mojej choroby”;
• Urojenia hipochondryczne – Obejmują strach przed ciężką chorobą;
• Urojenia katastroficzne – Świat, w którym żyje chory ulega zagładzie i zniszczeniu;
• Inne dziwaczne urojenia – Oczekiwanie wszystkiego, co najgorsze. Np. „podrzucono mi na zakupach do koszyka prezerwatywę, by mnie skompromitować*”.

(* – wymienione przykłady urojeń stanowią prawdziwe wypowiedzi pacjentów)

joanna w.