Naukowcy z Uniwersytetu Oksfordzkiego przeprowadzili obszerną metaanalizę 21 antydepresantów (pierwszej i drugiej generacji) pod kątem efektywności w leczeniu depresji. Uzyskane wyniki ostatecznie rozstrzygają kontrowersje, czy leki antydepresyjne pomagają w walce z depresją. Najskuteczniejsze okazały się być: agomelatyna, amitryptylina, escytalopram, mirtazapina, paroksetyna, wenlafaksyna i wortioksetyna. To obecnie największa dostępna baza dowodowa, ułatwiająca wybór leczenia farmakologicznego dla dorosłych cierpiących na dużą depresję.
Opis i próba badawcza
Zespół badaczy z Uniwersytetu Oksfordzkiego pod kierownictwem dr Andrei Cipriani poszukiwał odpowiedzi, czy leki antydepresyjne rzeczywiście działają w przypadku depresji i które są najskuteczniejsze. Pod lupę wzięli aż 21 rodzajów leków antydepresyjnych. Osobami badanymi były osoby w wieku powyżej 18 lat obojga płci o zdiagnozowanej ciężkiej depresji jednobiegunowej.
Równoległe badania były prowadzone w latach 1979-2016.
Analizowane badania obejmowały liczbę 116 477 uczestników. Średnia wielkość próby badawczej wynosiła 224 uczestników. Ogółem 87 052 uczestników zostało losowo przydzielonych do badanego leku antydepresyjnego (pierwszej lub drugiej generacji), a 29 425 zostało losowo przydzielonych do grupy, która zażywała placebo. Średni wiek osób badanych wynosił 44 lata dla mężczyzn i kobiet. 62% badanej grupy stanowiły kobiety.
Grupy eksperymentalne, przyjmujące analizowane leki antydepresyjne porównywano z grupami kontrolnymi, które otrzymywały placebo.
Wyniki
Badacze stwierdzili, że wszystkie leki przeciwdepresyjne zawarte w metaanalizie były skuteczniejsze w leczeniu dużej depresji u dorosłych niż placebo.
Porównując efektywność poszczególnych antydepresantów stwierdzili, że agomelatyna, amitryptylina, escytalopram, mirtazapina, paroksetyna, wenlafaksyna i wortioksetyna były skuteczniejsze niż inne leki przeciwdepresyjne.
Natomiast fluoksetyna, fluwoksamina, reboksetyna i trazodon były najmniej skutecznymi lekami przeciwdepresyjnymi, co czyni je mniej korzystnymi opcjami leczenia depresji jednobiegunowej u dorosłych. Trzeba jednak podkreślić, że uzyskane wyniki dotyczą jedynie osób dorosłych. Jak nadmieniają naukowcy, fluoksetyna jest obecnie najbardziej zalecanym lekiem redukującym objawy depresyjne dzieci i młodzieży.
Porzucanie leczenia
Ponadto z badań wynika, że agomelatyna i fluoksetyna wiązały się z mniejszą liczbą osób porzucających leczenie niż porzucających przyjmowanie placebo. Z kolei agomelatyna, citalopram, escitalopram, fluoksetyna, sertralina i wortioksetyna były lepiej tolerowane niż inne leki przeciwdepresyjne. Mniej osób odstawiało leczenie tymi lekami i zgłaszano mniej skutków ubocznych.
Najwyższe wskaźniki rezygnacji z leczenia miały: amitryptylina, klomipramina, duloksetyna, fluwoksamina, reboksetyna, trazodon i wenlafaksyna.
Literatura
- Cipriani, A., Furukawa, T.A., Salanti, G., Chaimani, A., Atkinson, L.A., Ogawa, Y., Leucht, S., Ruhe, H., Turner, E., Higgins, J., Egger, M., Takeshima, N., Hayasaka, Y., Imai, H., Shinohara, K., Tajika, A., Ioannidis, J., Geddes, J. (2018). Comparative efficacy and acceptability of 21 antidepressant drugs for the acute treatment of adults with major depressive disorder: a systematic review and network meta-analysis. Lancet 2018; opublikowano online 21.02. http://dx.doi.org/10.1016/S0140-6736(17)32802-7.
