Wielu z pacjentów obawia się przyjmowania leków psychiatrycznych, odkładając w czasie leczenie. Obawy dotyczą zazwyczaj skutków ubocznych, które może generować praktycznie każdy lek – wydawany bez recepty i z przepisu lekarza. O skutkach ubocznych pacjenci są poinformowani zwykle nadzwyczaj dobrze, o interakcjach zachodzących pomiędzy różnymi lekami już niekoniecznie. A dotyczą one również grupy leków stosowanych w psychiatrii.
Zacznijmy od zdefiniowania, czym jest interakcja pomiędzy lekami. Najprościej rzecz ujmując to reakcje zachodzące między substancjami leczniczymi podanymi jednocześnie. Mogą one skutkować trzema efektami:
- Synergistyczny – działanie jednego z leków jest zwiększone. Czasem takie działanie jest pożądane, jak np w lekach przeciwbólowych zawierających dwie substancje czynne (kodeina+paracetamol, ibuprofen+paracetamol itp.)
- Antagonistyczny – w wyniku podania dwóch substancji działanie jeden z nich jest niższe niż przewidywane. Brak korzyści terapeutycznych. Kombinacja taka może być szkodliwa.
- Nowy efekt działania – efekt, który nie występuje przy użyciu substancji leczniczych podawanych z osobna. Może to być zwiększone ryzyko efektów ubocznych lub wystąpienie nowych, które nie zostały wymienione w ulotkach leków.
Analiza interakcji
Ministerstwo Zdrowia udostępnia na swojej stronie sprytny programik do analizy ewentualnych interakcji między przyjmowanymi lekami. Można analizować do 10 leków naraz:
W wyszukiwarce należy wpisać nazwę danego leku, po czym wybrać odpowiednią propozycję z listy wyszukanych rekordów. Aby zbadać zachodzenie interakcji między substancjami czynnymi musimy wyszukać co najmniej 2 leki :). Także wracamy do pierwszego okna wyszukiwarki i wpisujemy kolejny analizowany lek: postępujemy tak samo jak uprzednio, czyli wybieramy z listy rekordów odpowiedni medykament.
W tym momencie możemy już rozpocząć właściwą analizę poprzez wybranie opcji „Rozpocznij analizę interakcji leków”. W efekcie uzyskujemy tabelę, która dokładnie określa, czy interakcja zachodzi, a jeżeli tak, to na ile jest ona istotna. Analizę tabeli zaprezentuję na poniższym przykładzie:
 |
| Ryc.1 |
Lek Lamotrix został oznaczony numerem 1, a Syndi-35 jako lek nr 2. Jak widać, pomiędzy lekami zachodzi interakcja i to istotna. Aby dowiedzieć się więcej, należy kliknąć na pole tabeli wskazujące interakcję, czyli w tym wypadku na jedno z dwóch różowych pól. U dołu tabeli pokaże nam się dokładna informacja jak na ryc.2:
 |
| Ryc.2 |
Tym samym dostajemy dokładny opis zachodzącej interakcji, z którego dowiadujemy się, że równoczesne przyjmowanie leku L. z lekiem S. spowoduje obniżenie we krwi stężenia substancji czynnej leku L. i to aż o 40-60%. W praktyce oznaczałoby to, że lekarz musi nam zmodyfikować dawki leku L. lub zlecić przyjmowanie innego leku.
Kto by pomyślał – dwa leki z zupełnie innych grup! Jeden – z neurologicznych, drugi z antykoncepcyjnych, a istotnie działają na siebie nawzajem. Dlatego tak ważne jest informowanie lekarza o wszystkich przyjmowanych lekach, również tych dostępnych bez recepty!
Mamy możliwość wydruku wyniku analizy, który możemy okazać lekarzowi (z mego doświadczenia wiem, że nie zawsze wiedzą o wszelkich interakcjach – to główna domena farmaceutów ;).
Na tym możemy zakończyć naszą analizę, rozpocząć nową lub dodać kolejne pozycje do analizowanych leków.
Jeżeli program nie wykaże żadnych interakcji pomiędzy waszymi lekami – możecie spokojnie je zażywać (*oczywiście trzeba też zaznajomić się z przeciwwskazaniem do stosowania leku, np. poprzez przeczytanie ulotki, zapytanie farmaceuty lub konsultacji z lekarzem).
Interakcje leki – żywność
Powszechnie wiadomo, że nie można popijać leków sokiem grejpfrutowym i alkoholem, gdyż zmieniają one właściwości biochemiczne leków. Należy popijać je wodą. Jednak nie tylko napoje wpływają na działanie przyjmowanych leków – wiele z nich należy przyjmować przed, po lub bezpośrednio w trakcie posiłku, a niektóre rodzaje żywności wchodzą w interakcje z przyjmowaną substancją leczniczą. Na blogu skupię się tylko na wpływie żywności na leki stosowane w zaburzeniach i chorobach psychicznych, by czytający wiedzieli, jakich połączeń unikać w trakcie leczenia :).
 |
| Tab. Interakcje pokarmu z lekami – wybrane przykłady. Źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Interakcja_farmakologiczna |
