Czego potrzebują Seniorzy? Pragnienia osób starszych

Potrzeby osób starszych zmieniają się na przestrzeni lat – tak jak i zmienia się rzeczywistość, w której żyją. Aby je zaspokajać należy przede wszystkim być ich świadomym. Ignorowanie zaspokajania potrzeb prowadzi do wielu negatywnych skutków zdrowotnych, takich jak depresja seniora. Ale czego właściwie potrzebuje współczesny senior?

Co jest niezbędne seniorowi? Podstawowe potrzeby osoby starszej

Piramida potrzeb Maslowa porządkuje je od podstawowych, do tych wyższego rzędu. Za podstawowe uznaje się potrzeby fizjologiczne, następnie potrzeby bezpieczeństwa, miłości i przynależności, uznania i szacunku. Na samym szczycie piramidy potrzeb znajduje się samorealizacja.

Oczywistym jest, że pragnienia osób w starszym wieku różnią się od przejawianych przez osoby młodsze. Wynika to głównie z uwagi na poziom sprawności, stan posiadania i doświadczenie życiowe.

Jednak potrzeby podstawowe (potrzeby fizjologiczne oraz potrzeba bezpieczeństwa) są podobne w obu grupach wiekowych. Zalicza się do nich jedzenie i picie, załatwianie potrzeb fizjologicznych, higienę i poczucie ciepła. Aby czuć się bezpiecznie, Senior musi mieć zapewnioną opiekę medyczną, pielęgniarską i opiekuńczą. Musi też mieć poczucie zabezpieczenia finansowego. Wymienione potrzeby muszą być zapewnione w pierwszej kolejności. Dopiero wtedy można myśleć o zaspokajaniu tzw. potrzeb wyższego rzędu.

Potrzeby wyższe osób starszych

Potrzeby wyższego rzędu u osób starszych są, w przeciwieństwie do potrzeb fizjologicznych, bardzo zróżnicowane. Wynika to m.in. z ich wcześniejszych doświadczeń życiowych, posiadanej pozycji społecznej i rodzinnej, wykonywanego dotychczas zawodu i zainteresowań. Niezmiennie jednak każda osoba w tej grupie wiekowej posiada potrzeby wyższego rzędu. Nie zawsze jednak je sobie uświadamia i uzewnętrznia. Zapewnienie tych potrzeb jest nie mniej istotne niż zaspokojenie potrzeb najniższego rzędu!

Niestety częstym zjawiskiem jest ignorowanie tych pragnień przez rodzinę i opiekunów lub zwyczajna niewiedza.

Czego pragną Seniorzy?

Amerykański gerontolog Clark Tibbitis stworzył celną klasyfikację potrzeb psychospołecznych seniorów. Wśród nich wymienia:

wykonywanie działań społecznie użytecznych
spędzanie czasu wolnego w sposób satysfakcjonujący
bycie uznanym za część jakiejś społeczności czy grupy
uznanie jako jednostkę ludzką
utrzymywanie kontaktów towarzyskich
stwarzanie okazji do doznań i autoekspresji
ochronę zdrowia i dostęp do opieki społecznej
ustalony trybu życia i utrzymywanie kontaktów z rodziną
odpowiednią stymulację umysłowo-psychiczną
duchową satysfakcję.

Przeczytaj również: Polecane filmy o depresji i nerwicy

Najprostszym sposobem na poznanie pragnień danej osoby jest rozmowa i zadawanie pytań. Idąc tym tokiem myślenia zapytałam podopiecznych seniorów, jakie mają potrzeby. W efekcie zobrazowaliśmy je w formie ekspozycji w widocznym miejscu:

Szczególnie podkreślano znaczenie posiadania towarzystwa – tak ludzi, jak i zwierząt. Izolacja z powodu pandemii koronawirusa sprawia, że obecnie samotność wyjątkowo dokucza osobom z omawianej grupy wiekowej. Doskwiera im również ograniczona aktywność z powodu zamkniętych Klubów Seniora, Uniwersytetów Trzeciego Wieku, braku możliwości wyjścia do kina czy kawiarni. Nawet zwyczajne spacerowanie jest często aktualnie poza zasięgiem osób w wieku starczym – z powodu panującej pandemii oraz niekorzystnych warunków atmosferycznych związanych z zimową porą roku.

Gdy już zwerbalizujemy pragnienia podopiecznych warto zastanowić się, jak można je zaspokoić.

Skutki niezaspokojonych potrzeb wyższego rzędu – depresja seniora

Brak możliwości zapewnienia potrzeb wyższego rzędu niesie za sobą wiele negatywnych skutków. Zalicza się do nich m.in. poczucie bezsensu życia, a stąd już prosta droga do rozwinięcia się depresji i zaburzeń snu. Ponadto seniorzy o niezaspokojonych potrzebach wyższego rzędu mogą być niespokojni, mieć zmienne nastroje, a nawet wykazywać zachowania agresywne.

Pamiętajcie o seniorach ze swego otoczenia – nie tylko od święta!

Joanna Wyszyńska

Jestem z pasji oraz zawodu psychologiem. Mój blog porusza kwestie zdrowia psychicznego i psychologii. Ponadto recenzuję książki psychologiczne oraz polecam filmy i seriale psychologiczne, więc znajdziesz tu sporo inspiracji. Na co dzień pracuję z osobami niepełnosprawnymi psychicznie i intelektualnie.

Udostępnij

Tweetuj