Książki psychologiczne wydawnictwa GWP cieszą się sporą popularnością. Właśnie do księgarni trafiła kolejna nowość – „Emocjonalne pułapki przeszłości. Jak przełamać negatywne wzorce zachowania” autorek G. Jacob, H. van Genderen, L. Seebauer. Świeżo po lekturze podzielę się swoją osobistą oceną tej pozycji wydawniczej.
Założenia terapii schematów
„Emocjonalne pułapki przeszłości” to poradnik psychologiczny bazujący na założeniach terapii schematów opracowanej przez Jeffreya Younga. Jest ona efektem rozwoju terapii poznawczo-behawioralnej i łączy w sobie elementy różnych innych koncepcji psychoterapeutycznych (psychologię głębi, terapię Gestalt, terapię skoncentrowaną na rozwiązaniach). Terapia schematów jest nastawiona na zmianę trwałych wzorców zachowania i odczuwania emocji – tzw. trybów schematów. Tryby te to zmieniające się z chwili na chwilę stany emocjonalne i reakcje radzenia sobie. Sprawiają, że odczuwamy silne przykre emocje niewspółmiernie do zaistniałej sytuacji. Tryby schematów są aktywowane przez sytuacje życiowe, na które jesteśmy szczególnie wrażliwi ze względu na swoje doświadczenia z przeszłości. To strategie reagowania, które sprawdzały się w okresie dzieciństwa, ale w codziennym dorosłym życiu są niefunkcjonalne. Poradnik ten szczegółowo charakteryzuje rodzaje różnych trybów:
- Tryby dziecięce – Tryb Wrażliwego Dziecka; Złoszczącego się Dziecka; Impulsywnego Dziecka; Szczęśliwego Dziecka
- Nieadaptacyjne tryby rodzicielskie (Wewnętrzny Krytyk) – Tryb Wymagającego Rodzica; Rodzica Wywołującego Poczucie Winy; Karzącego Rodzica
- Tryby Radzenia Sobie – Tryb Uległego Poddanego; tryb radzenia sobie oparty na unikaniu; tryb radzenia sobie poprzez nadmierną kompensację
- Tryb Zdrowego Dorosłego
Przeczytaj też: Najlepsze książki psychologiczne – top 10
„Emocjonalne pułapki przeszłości” – recenzja książki
Książka jest podzielona na dwie części:
- Poznaj swoje tryby – ta część poświęcona jest rozpoznaniu i zrozumieniu swoich negatywnych wzorców myślenia, które generują dane emocje i zachowania. Każdy podrozdział zawiera opisy przypadków oraz formularze do pracy własnej.
- Zmień swoje tryby – część wyjaśniająca, w jaki sposób można zmienić opisywane wzorce. Zawiera techniki i ćwiczenia umożliwiające zmianę trybów schematów. Ich ogólnym celem jest wypracowanie funkcjonalnych sposobów radzenia sobie z trudnymi sytuacjami.
„Emocjonalne pułapki przeszłości” to świetny zeszyt do ćwiczeń własnych dla pacjentów – zarówno będących w terapii schematów jako jej uzupełnienie, jak i do autoterapii. Przystępny język, zwięzła charakterystyka trybów schematów oraz szczegółowe wyjaśnienia, jak zmienić nieadaptacyjne wzorce zachowania to duży plus poradnika. Ta książka psychologiczna po pierwsze pomaga w zrozumieniu negatywnych wzorców myślenia, powiązanych z nimi emocji i zachowań. Po drugie – umożliwia poznanie własnych potrzeb, a po trzecie – nauczenia się zaspokajania ich w nieraniący innych sposób. Jednak w przypadku poważniejszych zaburzeń psychicznych nawet najlepsze książki psychologiczne nie zastąpią psychoterapii, o czym wspominają we wprowadzeniu same autorki.
Czy opisywany tytuł przyda się specjalistom? Terapeuci schematów mogą najwyżej zainspirować się licznymi technikami, które znajdują się w drugiej części książki. Z kolei początkujący w tym nurcie terapeuci mogą traktować „Emocjonalne pułapki przeszłości” jako bardzo uproszczoną ściągę.
Jestem z pasji oraz zawodu psychologiem. Mój blog porusza kwestie zdrowia psychicznego i psychologii. Ponadto recenzuję książki psychologiczne oraz polecam filmy i seriale psychologiczne, więc znajdziesz tu sporo inspiracji. Na co dzień pracuję z osobami niepełnosprawnymi psychicznie i intelektualnie.